میدانید شدیدترین حالی كه باید از دنیا پرهیز كنید چه وقت است؟(بیان امیرالمومنین علیه السلام)
آیت الله جوادی آملی :
ایام سوگ و ماتم ماه صفر را به پیشگاه ولی عصر و عموم علاقهمندان قرآن و عترت و فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی تعزیت عرض میكنیم، امیدواریم آن توفیق را خدا به همه ما مرحمت كند كه ثواب زیارت اربعین را در نامه اعمال همه ما بنویسند و زائران آن حرم مطهر را به سلامت و با زیارت مقبول و دعای مستجاب برگرداند!
حضرت امیر علیه السلام (نامه 68 نهج البلاغه ) این نامه را برای سلمان نوشته و برای قبل از حكومت آن حضرت است که وجود مبارك حضرت در این نامه به معرفی دنیا میپردازد.
«دنیا» به معنی آسمان و زمین، دریا و صحرا نیست، اینها آیات الهیاند، دنیا همین شئون اعتباری است كه هر یک از ما دارای عناوینی اعتباری هستیم، این «من» و «ما» میشود دنیا، آن وقت این دنیا را اهل بیت(ع) شناختند و لذا فرمودند
كسانی كه به این دنیا مشغول هستند دینشان دینِ آدامسی است!
وجود مبارك سیدالشهداء(ع) فرمود اكثری مردم اسلامشان اسلامِ آدامسی است! تا در دهان اینها هست و مَزه دارد داعیه اسلام دارند، اما همین كه مزه خود را برای آنها از دست داد آن را دورمیاندازند.
اما بعضیها در دنیا زندگی نمیكنند، وجود مبارك حضرت امیر و ائمه(ع) اینطور بودند، اینها اصلاً در دنیا زندگی نمیكردند و به آن وابستگی نداشتند چراکه وجود مبارك حضرت امیر كاملاً دنیا را شناخت و آن را مطابق بیان سوره مباركه حدید به ما نیز معرفی كرد كه دنیا پنج مرحله دارد و همهاش بازی است؛ «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَینَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ».
حضرت امیر علیه السلام در این نامه میفرماید، دنیا مانند مار سمی است! پشت مار خیلی نَرم است اما لمس كردن همین قسمت نَرم مار كُشنده است، این میشود معرفی دنیا!
از دنیا روی برگردان چرا که اولاً این سمّی است، ثانیاً این مَس كردن بسیار زودگذر و اندك است در نتیجه باید از آن پرهیز كرد. بعد فرمود
میدانید شدیدترین حالی كه باید از دنیا پرهیز كنید چه وقت است؟
آن وقتی كه خیلی به او دل بستی!، چون وقتی خیلی به او دل بستی اصرار داری بیشتر با آن تماس بگیری و هر چه بیشتر با آن بیشتر تماس بگیری مسمومتر میشوی؛ كسی كه این مار سمّی در دست اوست هر اندازه با او بیشتر بازی كند مسمومتر میشود.
شناخت دنیا صرف تحصیل در حوزه و دانشگاه به دست نمی آید، بلکه این شناخت با نماز شب و به برکت دیگر عبادات به دست میآید لذا اگر کسی می خواهد دنیا را بشناسد و گرفتار آن نشود راهش همین نماز شب و امثال ذلك است
11 آبان ماه ٩٦