ياد خدا، تسکین انبوهی از اندوه
ذكر خدا امري قلبي است كه هر خير و بركتي از آن ناشي مي‏شود و ذكر زباني، دعا، نماز، تلاوت قرآن و غيره از آن جهت كه سبب به وجود آمدن اين امر قلبي مي‏شود، ذكر شمرده شده است.آنچه را قرآن كريم مايه آرامش قلب مي‏داند: (ألا بذكر الله تطمئنّ القلوب)[1] همين ذكر قلبي است.
اين كه امام حسين(عليه‏السلام) چون كوه در مقابل انبوهي از اندوه ايستاد و هيچ گونه ترديد، اضطراب، دودلي، ترس و وحشت را به خود راه نداد، بلكه ترس را ترسانده و اضطراب را مضطرب نموده و ترديد را مردّد كرده بود، منشأش همين ذكر قلبي و توجه باطني و اندروني بود. اين همان سكينت و وقاري است كه خداوند بر دل مؤمنان راستين القا مي‏كند:
(هو الّذي أنزل السّكينة في قلوب المؤمنين ليزدادوا ايماناً مع ايمانهم)[2]؛
او كسي است كه آرامش و وقار را در قلبهاي مؤمنان نازل مي‏كند تا ايماني بر ايمانشان افزون كنند.
(فعَلِم ما في قلوبهم فأنزل السّكينة عليهم وأثابهم فتحاً قريباً)[3]؛
خدا مي‏دانست كه در قلبهايشان چه وجود دارد از اين‏رو آرامش و وقار را بر آنان نازل كرد و پيروزي و ظفرمندي نزديكي را نصيبشان نمود.
(رجالٌ لاتلهيهم تجارةٌ ولا بيعٌ عن ذكر الله وإقام الصّلوة وإيتاء الزّكوة)[4].
اين مؤمنان راستين همان كساني هستند كه قلبشان همواره به ذكر خدا مشغول است و هيچ امر عادي روزمره و غير عادي آنان را از اين مهم بازنمي‏دارد؛
از اين‏رو سالار شهيدان(عليه‏السلام) پيوسته نام خدا بر لب و ياد خدا در دل دارد موقع حمله به دشمن «لاحول ولاقوّة إلاّ بالله العلىّ العظيم»[5] مي‏گويد، هنگام احساس خطر مرگ (إنّا لله وإنّا إليه راجعون) بر زبان جاري مي‏كند[6]،
هنگام رسيدن به كربلا، از بلاها و مصيبتهاي آن به خدا پناه مي‏برد؛ «أللّهمّ أعوذ بك من الكرب والبلاء»[7]،
وقت عزيمت جوان دلاورش به ميدان نبرد، خدا را شاهد مي‏گيرد: «أللّهمّ اشهد علي هؤلاء القوم فقد برز إليهم… »[8]
و بالاخره دشمنان خودش را سرزنش مي‏كند و مي‏گويد: شيطان بر شما مسلط شد و ياد خدا را از دل و فكرتان برد ننگ بر شما و بر اهدافتان باد، ما ملك خدا هستيم و بازگشتمان به سوي اوست؛
«لقد استحوذ عليكم الشيطان فأنسيكم ذكر الله العظيم فتبّاً لكم ولما تريدون (إنّا لله وإنّا إليه راجعون)»[9] و دهها و صدها نمونه ديگر كه در جريان حادثه كربلا و زندگي آن حضرت و يارانش به وفور پيدا مي‏شود
[1] ـسوره رعد، آيه 28.
[2] ـسوره فتح، آيه 4. [3] ـهمان، 18.
[4] ـسوره نور، آيه 37.
[5] ـبحار، ج 45، ص 50.
[6] ـهمان، ج 44، ص 379.
[7] ـهمان، ص 381.
[8] ـهمان، ج 45، ص 43. [9] ـهمان، ص 6.
حماسه و عرفان، صفحه 242