روز عرفه و فضیلت آن

امام سجاد(عليه‌السلام) فرمود:
عصر روز عرفه و ظهر روز دهم، خداي سبحان بر ملائكه افتخار مي‏كند و مي‏فرمايد:
اينان بندگان من هستند كه از راه‏هاي دور و نزديك با مشكلات بسيار به اينجا آمده و بسياري از لذت‏ها را بر خود حرام كرده و بر شن‏هاي بيابان‏هاي عرفات و منا خوابيده و اين چنين با چهره‏هاي غبارآلود در پيشگاه من اظهار عجز و ذلّت مي‏كنند. اكنون به شما اجازه دادم تا سراير آنان را ببينيد. آنگاه ملائكه به اذن خداوند بر دل‏ها و اسرار نهان آن‏ها آگاه مي‏شوند.[1]
پرده‏پوشي و رحمت و لطف خداوند اجازه نمي‏دهد حتي فرشتگان مأمور ثبت اعمال و خاطرات نيز بسياري از اسرار انسان‏ها را بفهمند؛
امّا طبق اين حديث، در روز عرفه و عيد قربان ملائكه به اذن خداوند به نهان دل‏هاي زائران نظر كرده و مي‏بينند كه قلب عده‏اي از حج‏گزاران بسيار سياه است و دود سياه از آن‏ها برمي‏خيزد. خداوند به ملائكه مي‏فرمايد:
اينان كساني هستند كه پيامبرصلي الله عليه و آله و سلم را راستگو نمي‏دانند(معاذالله) و در اموري مانند جانشيني اميرمؤمنان، علي‏ (عليه‌السلام) مي‏گويند: پيامبرصلي الله عليه و آله و سلم از نزد خود اين كار را كرده است!
فرشتگان گروهي ديگر را مي‏بينند كه دل‏هايشان بسيار نوراني است.
خداوند سبحان مي‏فرمايد: اين گروه، مطيع خدا و پيامبر او هستند. پيامبر را امين وحي مي‏دانند و معتقدند كه او از نزد خود هيچ نگفته و در همه مسائل و احكام الهي و از آن جمله در امامت و رهبري، سخنان و اقدام‏هاي او طبق وحي بوده است.
روز عرفه روز دعا و نيايش است.
روايات فراواني درباره اعمال روز عرفه و هنگام وقوف در عرفات، به ويژه كيفيت دعا در آن موقف نقل شده كه بخشي از آن‏ها در خصوص دعاهاي آن روز، وبخشي نيز در اهتمام و ترغيب به دعا كردن به ديگران است، به‏گونه‏اي كه برخي شاگردان اهل بيت عصمت وطهارت‏(عليهم‌السلام) قسمت مهم همّت خويش را در آن سرزمين كه دعاها در آن مستجاب است، صرف دعا براي غير مي‏كردند.
جرعه اي از صهباي حج صفحه 236
حضرت آيت الله جوادی آملی مدظله العالی