باید همواره مراقب هوای نفس باشیم و لحظه ای از آن غفلت نکنیم

نامه های نهج البلاغه مانند خطبه ها به دو صورت در نهج البلاغه آمده است؛ یک دسته از نامه ها بدون تلخیص آمده اند و یک دسته از نامه ها با تلخیص ذکر شده اند که نامه 75 نامه کوتاهی است که سه یا چهار خط آن در نهج البلاغه آمده است. حضرت امیر علیه السلام در این نامه که به معاویه نوشته او را به پیروی از حکومت خود دعوت کرده است.
دودمان اموی که قبل از فتح مکه کافر بودند بعد از فتح، مسلمان نشدند بلکه منافق شدند، معاویه که از زمان خلیفه دوم والی شام شده بود مردم شام را از کسب معارف ائمه محروم نگه داشت، لذا حضرت در این نامه حجت را تمام کرد و فرمود من شما را نصیحت می کنم که به دامان نظام اسلامی برگردید اما معاویه در جواب حضرت، نامه های بی ادبانه نوشت و لذا حضرت مجبور به اقدامات بعدی شد.

انسان از میزان علم ائمه متحیر می شود و این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشت، ائمه علم شناخت دنیا را در اختیار داشتند. دنیا غیر از زمین و آسمان است، زمین و آسمان آیات الهی هستند و هیچ چیز درعالم نیست مگر خیر. اما دنیا یک امر اعتباری است نمی توان برای امر اعتباری برهان اقامه کرد یا آن را در آزمایشگاه با تجربه ثابت نمود، اینکه دنیا چیست و چگونه فریب می دهد؟! این علم را ائمه در اختیار داشتند.
ائمه فرمودند نگذارید که دنیا شما را فریب بدهد، اکثریت مردم بنده دنیا هستند و چون دنیا یک امر اعتباری است در حقیقت بنده « هیچ» هستند، این آلودگی به دنیا از هر بیماری خطرناک تر است، این یک بیماری آبروبر است و حیثیت برای انسان نمی گذارد.
باید بدانیم که بدتر از معاویه و یزید در درون همه ما هست و آن هوای نفس ما است لذا باید همواره مراقب هوای نفس خود که به تعبیر ائمه، اعداء عدوء ما است باشیم و لحظه ای از آن غفلت نکنیم.

درس اخلاق آیت الله جوادی آملی
21 دیماه 96